Stotteren; een naam voor zowel het syndroom als voor het symptoom?

“Zeg eens Hottentottententententoonstelling?” vroeg de arts. Op dat moment mocht ik mijn gestotter laten horen en als sneeuw voor de zon verdween mijn  angst tezamen met mijn stotteren …

“Nou”, grapte hij, “een kind dat zo’n moeilijk woord zonder stotteren uit kan spreken stottert niet, volgens mij neemt ze ons in het ootje.”

Het foutloos kunnen nazeggen van een ‘moeilijk’ woord was voor hem voldoende om geen verder onderzoek te doen. Er was op dat moment geen hoorbaar gestotter maar zou hij mijn diepere angsten hebben kunnen meten dan zou er een totaal ander beeld naar voren zijn gekomen.  Angst voor afwijzing, angst voor het anders zijn dan anderen, angst voor het niet voldoen, de angst had impact op mijn hele wezen. 

Zoveel jaren later tijdens het lezen van Redefining Stuttering; what the struggle of stuttering is really all about geschreven door John Harrison, viel er een zware last van mijn schouders; de dynamiek van het zichzelf in stand houdende stottersysteem werd uitgelegd. Hier las ik wat ik altijd zo gevoeld had; herkenning maar vooral ook erkenning van mijn gevoel.

Eindelijk begreep ik waarom ik nooit blijvend baat had gehad bij logopedie. Het was water naar de zee dragen.

Er zit niets mysterieus aan, stotteren is te verklaren.

“Stotteren definiëren als een spraakprobleem … negeert de persoon: het negeert zijn gevoelens over zichzelf, het negeert de betekenis van stotteren in zijn leven; het negeert … de ‘dubbele boiler’-functie van het in stand houden van de handicap in veel gevallen; het negeert het principe dat juist daarom een individu stottert, dat dat noodzakelijkerwijs het hoofdprobleem is waar een clinicus zich over zou moeten buigen. ” Perkins (90, blz. 379).

Om het probleem stotteren/blokkeren beter te diagnosticeren werd er een nieuwe klinische term ingevoerd; Het Stuttering Speech Syndrome.

Sociale-angststoornis
Sociale angststoornis is een beperking dat of specifiek voorkomt in bepaalde sociale situaties of in het algemeen. Sociale-angststoornis gekoppeld aan de diagnose ‘stotteren’   geeft een completer beeld dan stotteren als een geïsoleerd spraakprobleem te zien en te behandelen.

De sociale-angststoornis (ook bekend als sociale fobie) kan worden overwonnen en mag niet over het hoofd worden gezien als een potentiële bron van herstel van leed en beperkingen voor mensen die stotteren.

What the struggle to speech is really all about. Daar ging het over! Mijn focus had op het symptoom gelegen als oorzaak van mijn angsten. Solving the wrong problem.

Wat was er het eerst? De sociale angst of het stotteren? De kip of het ei?

Stotteren + de aandoening sociale-angststoornis is een andere beleving dan voor diegeen die stottert en erom kan lachen als hij bij Starbucks een beker koffie in zijn hand geduwd krijgt waarop zijn naam stotterend staat geschreven. Hij zal zich niet beschaamd, vernederd en bespot voelen. 

Evenals dat stotteren een heel andere beleving was voor Marilyn Monroe of Winston Churchill gezien hun carrière dan voor Albert George in ‘The King’s Speech’. Bij hem was geen sprake van een ‘charmant’ stottertje hier en daar maar hij ondervond beperkingen door zijn sociale-angst wat impact had op zijn leven en carrière.

Naast het oplossen van de sociale-angststoornis is het zaak om de controle los te laten over het spreken want spreken is een autonoom gebeuren. 

Wanneer de nadruk bij een kind wordt gelegd op de technische kant van spreken, bewust de mondstanden maken, steminzet, ademen, maakt dat het spreken als iets ‘moeilijks’ wordt gezien. Als iets waarvoor je je best moet doen. Het automatisme zal worden verstoord door de bemoeienis van het bewustzijn.

De omschrijving van het Stuttering Speech Syndrome was als een erkenning. De ontoereikende diagnose ‘stotteren’ heeft een gerichte behandeling in de weg gestaan. Stotteren als een geïsoleerd spraakprobleem zien is als Anorexia Nervosa beschouwen als alleen maar een te laag lichaamsgewicht.

Eindelijk was ik achter de juiste diagnose gekomen en de onvolledige diagnose ‘stotteren’ en de symptoombehandeling heeft mij niet alleen geschaad maar heeft mij ook voor lang op het verkeerde been gezet. Mijn focus lag op het symptoom terwijl ik wist dat hoe ik mij voelde vloeiend spreken geen stand zou kunnen houden. Net zoals een diamant niet kan ‘aarden’ in een verkeerde zetting en er op den duur simpelweg uitvalt.

“Zeg eens ‘hottentottententententoonstelling’? Nou, een kind dat zo’n moeilijk woord zonder stotteren uit kan spreken stottert niet” …

Terugkijkend op mijn leven viel alles op zijn plaats en werd alles herkaderd nu ik begreep waaraan ik had geleden en wat mijn stotteren/blokkeren in stand had gehouden.

Op internet zijn veel boeken, meest engelstalig, gratis te downloaden. 

Geschreven door mensen die hun herstel van stotteren belangeloos hebben willen delen om zich in te zetten om ‘stotteren’ breder te zien dan een spraakprobleem op zich. 

Lang leve het internet.