Over mijn grenzen

Een aantal jaar geleden volgde ik een cursus, waarvan één onderdeel bestond uit een reeks oefeningen buitenshuis, met als doel op te vallen.

De opdrachten maakten mij duidelijk hoe het gevoel van “holding back” ook op andere gebieden dan alleen de spraak zich manifesteren, als je iets doet wat buiten de normen valt. Dit, zonder ook maar een mond open te hoeven doen. 

Mijn hart bonst in mijn borstkas, hoge oppervlakkige ademhaling, ik scan mijn omgeving naar mogelijk gevaar … maar mijn besluit om de oefening te doen staat vast. 
Maar wat zullen de mensen wel niet denken? Misschien worden ze kwaad op me … het is ook wel heel ongepast, straks komt er een agent naar me toe: “Ja, mevrouwtje, wat zijn we aan het doen? U verstoort de openbare orde”. Wat als een bekende mij ziet? Wat als er iemand naar me toe komt die bezorgd vraagt of het wel goed met me gaat …?

Mensen fietsen door de ochtendspits, auto’s rijden voorbij. Ik zet mijn fiets tegen een hek en zak door mijn knieën. Ik voel me zeer kwetsbaar … maar begin toch aan een serie van 10 push-ups, 1, 2 , 3 … ik zie vanuit mijn ooghoek een duif naast mij neerstrijken en even later komen er van alle kanten duiven aangevlogen en omringd door duiven is mijn hoop vervlogen om geen aandacht te trekken. Luid koerend paraderen zij om mij heen. 

Na de 10e push-up sta ik op en kijk beschaamd om mij mee heen. 

De wereld draait nog gewoon door … mensen haasten zich naar hun werk, ieder in zijn eigen bubbel. Hoelang heeft de oefening eigenlijk geduurd? Het leek een eeuwigheid, maar in werkelijkheid duurde het slechts een paar minuten.
De angstbeelden van nog even tevoren zijn verdwenen, en een gevoel van vrijheid komt in mij. 

Ook de andere oefeningen heb ik volbracht en keer op keer moest ik door die angstbarrière heen, gefocust op een horrorscenario. Je wilt niet opvallen en niet buiten de norm van de groep vallen, dat wekt een oerangst op.

Vrijwillig stotteren

Na het lezen van het artikel “Stuttering on Purpose” van Geoff Johnston op de website  masteringstuttering.com, viel mij de overeenkomst op met de oefening die ik hierboven beschreven heb. 
(Het vertaalde artikel is te downloaden onder “Informatiebronnen”).

Expres stotteren terwijl je je leven lang geprobeerd hebt om het te onderdrukken en te verbergen. 
Vrijwillig die angst aangaan, wat kom je tegen?

De spraaklessen en stottertherapieën die ik gevolgd heb, waren gericht op het behandelen van het stotteren van buitenaf terwijl de onderliggende dynamiek die het stotteren ondersteunt, volledige aandacht had moeten krijgen. “De steen en zetting” (zie Redefining Stuttering van John Harrison). De focus lag op het symptoom, een kwalijk symptoom dat op zichzelf leek te staan …

Het hoogst haalbare, naar mijn ervaring, was een kunstmatige vloeiendheid. Dit hield echter nooit lang stand waardoor mijn gevoel van falen weer versterkt werd. Het aanleren van een andere manier van spreken was als in een andere rol stappen. Een kunstmatig geheel waar niets van jezelf in lag en waarbij je op van alles moest letten, met als doel om niet te stotteren. Dit kunstje had niets met zelfexpressie te maken.
Het jarenlang blijven hangen in een stottertherapie wat weinig verandering brengt, versterkt je gevoel van falen. Het is brandstof voor je zelfkritiek. Het schaadt je.

Het stotteren onderdrukken en bedekken is het onderdrukken van jezelf. Wij zijn geen vloeiende sprekers in een bepaalde context. Dat te accepteren bevrijd ons van de angst die ons in de weg staat om ons vrij te kunnen uiten.
Om jezelf uit het automatisme te halen van het onderdrukken van het stotteren, dat resulteert in blokkades, daar doorheen vechten en schaamte, moet je iets doen wat tegenstrijdig is met je gevoel.

Expres stotteren. Je komt van alles tegen; angst, schaamte en alles wat daar weer aan hangt maar vooral een weerstand om te doen wat je je hele leven hebt willen vermijden. Je wilde niet anders zijn, je wilde erbij horen. 

Het doel van vrijwillig stotteren is om jezelf ongevoelig te maken voor zelfkritiek en de reacties van andere mensen. 

Zolang het nog pijn doet weet je dat je nog niet bent gedesensibiliseerd.