De ervaring van flow

Een tijd geleden zag ik een film over een meisje dat blind was. Zij kon zich weinig voorstellen bij de theoretische uitleg van het begrip ‘kleuren’. Totdat haar vriend op het idee kwam om haar te laten ervaren wat kleuren zijn. Wat is blauw, geel, wit of rood. Hij liet koel water over haar hand stromen, “dit is blauw”, legde hij uit. Hij liet haar watten voelen; “dit is wit” en daarna liet hij een verwarmde steen in haar hand vallen; “dit is rood maar rood voelt weer anders aan dan als je je gezicht laat verwarmen door de zon; dat is geel”.

Met tastzin kon zij voor zichzelf een beeld creëren in haar fantasie en zij begreep nu ook het verschil tussen de kleuren. Dit kon alleen worden bereikt door ervaring want door louter kleuren te omschrijven kon zij zich daar alleen tot op een bepaalde hoogte een voorstelling van maken.

De vraag is of een PDS kan worden uitgelegd wat natuurlijk spreken is zonder de ervaring van het gevoel wat daarmee gepaard gaat.

Uitleg wordt gegeven over de technische kant van spreken; het spreekapparaat. Hoe het werkt en welke spieren je moet aanzetten om vloeiend te spreken. Je kan iemand voor een spiegel zetten om naar zichzelf te kijken wat er gebeurt tijdens het spreken. Je kan de focus leggen op de articulatiespieren en de ‘moeilijke’ letters gaan oefenen, evenals de aandacht richten op het middenrif voor een lage ademhaling. Ook het luisteren naar de stem of je hand van rechts naar links zwaaien, om de hersenhelften te verbinden zijn goedbedoelde tools om PDS te leren hoe zij vloeiend moeten spreken. 

Een bewustmaking om controle uit te kunnen oefenen op je spraak om vloeiend te spreken … is dit wat iemand die niet stottert doet tijdens het spreken?

Als een PDS ondanks de aangereikte tools geen verbetering ervaart in zijn spreken dan zal dat niet aan de methode zelf worden toegeschreven, door de coach niet maar ook zeker door de PDS zelf niet die al snel geneigd is om het falen bij zichzelf te zoeken.
Maar om eerlijk te zijn, niemand had toch het gouden ei? Ook in deze tijd worden er nog altijd wetenschappelijke onderzoeken gedaan die om de zoveel tijd worden herhaald.

Toch zijn er talrijke mensen die gestotterd hebben en door zelfonderzoek vrij geworden zijn. Zij hebben hun kennis belangeloos gedeeld tot in detail. Het laat een andere benadering zien dan de meest voor de hand liggende.
Is hier aandacht voor in het reguliere circuit of wordt dit niet serieus genomen?

Natuurlijk spreken
Wanneer je alleen bent spreek je zonder te stotteren maar de vraag is of je dan natuurlijk spreekt. Of stuur je het ook dan aan met de focus op ‘woorden uitspreken’ maar dan zonder de angst om goed te moeten presteren? Zonder die angst wordt het spreekmechanisme niet verstoord maar het is dun ijs want er hoeft maar iets te gebeuren of het raakt ontregeld.

Het heeft een tijd geduurd voordat ik echt begreep dat, ook als ik niet stotterde ik mijn spreekmechanisme op een onnatuurlijke manier aanstuurde. Het werd mij wel uitgelegd maar ik moest het ervaren om het verschil te kunnen voelen.

Flow
Soms kom je bij toeval in de flow door bij elkaar komende gunstige externe en interne condities. Een bewustwording van dat jij de baas bent over je gedachten, reacties en emoties in tegenstelling tot het gevoel dat je wordt overweldigd door- en slachtoffer bent van alles. Maar als je je niet bewust bent van welke factoren daarin meespelen ontglipt het je weer zonder dat je begrijpt waarom.
Het is niet mogelijk om dat gevoel te ervaren, tenzij je bereid bent om de veiligheid van beschermende routines op te geven.

De ervaring van flow kan je omschrijven als het ontbreken van het gevoel van angst om de controle te verliezen.